Roma’lı bir tarihçinin anlattığına göre Halikarnassos şehri yani bugünkü Bodrum, Mora Yarımadasının doğusunda yer alan Treozen’den Antes isimli bir lider komutasındaki Dor’lar tarafından, (muhtemelen) M.Ö. 1000 yıllarında kurulmuş. M.Ö. 546’da Persler’in hakimiyetine geçen toprakların başına Satrap denilen bir vali atanırmış. M.Ö. 377’de de Halikarnassos’un içinde bulunduğu Karia bölgesine de, Satrap olarak Maussollos geçmiş.
Maussollos’un ilk işi, bölgenin başkentini Halikarnassos’a taşıyıp yarımada üzerindeki 8 kentin halkını başkente taşımak olmuş. Daha sonra da kendisine dev bir anıtsal mezar inşa ettirmeye başlamış. Ölçüleri eskiçağ standartlarına göre oldukça büyük, süsmeleri o kadar çokmuş ki, kısa zamanda dünyanın yedi harikasından biri olarak anılmaya başlanmış ve Maussellelion adı o günden sonra her büyük mezar için kullanılan bir kavram haline gelmiş. Maussollos’un ölümünden sonrada devam ettirilen inşaat, yıllar süren çalışmalarla tamamlanmış. Fakat bilinen üzere, M.S. 6. Yüzyılda Anadolu’yu sallayan bir depremle yerle bir olmuş. Belki yerle bir olmuş Maussollos (yani bugünkü adıyla Mozole) ama yerde kalan taşlar, Maussollos’un dediği üzere ‘insanoğlunun hiç bir mabette görmeyeceği güzellikte, kaliteli mermerler ve itinalı bir şekilde yapılmış, atlar ve insane heykelleri…’ yerinde kalmamış, kalamamış, talan edilmiş. Uzun lafın kısası değeri bilinmemiş.
15. Yüzyıl’da, yarımadaya gelip yerleşen ve Bodrum Kalesi’ni inşa eden Rodos Şövalyeleri, kale inşaatı için gerekli malzemeyi çevredeki bir sürü yıkık antik yapının kalıntılarından sağlamış. 18. Yüzyıl’ın ikinci yarısında, kale duvarlarındaki kabartmaların Mausselleion’a ait olduğunu anlayan bir ingiliz, konsolosluk izni ile bu eserleri yerinden çıkarıp götürmek istediğinde başarılı olamamış ama 1846’da padişah izni ile 12 adet kabartma yerinden sökülerek British Museum’a götürülmüş. 1857 yılında, Osmanlı Hükümeti’nden alınan izinle Charles Newton isimli bir araştırmacı bölgede kazılara başlamış ve sene içinde bulduğu her heykeli ve mimari parçayı Sultan Abdülmecit’in izniyle İngiltere’ye götürmüş. Bugün eserin bulunan bütün parçaları (bir iki parça eksiği ile) Londra’da sergilenmekteymiş.
British Museum
Yakın zamanda Londra’ya gitme fırsatım olursa, görülecekler listemin başında British Museum’daki ‘21. Oda’ olacak. Malum, Maussollos’un inşa edildiği esas yere gittiğimde görebildiğim tek şey, Dünya’nın Yedi Harikasından Biri olarak lanse edilen Maussellelion’un Kırıntıları oldu…
Kaynak. Bodrum Bağları
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder