Tasarim ile Geri Dönüşüm

Yillar once sevgili Melodi bana sakiz kagitlarindan zincir yapmayi ogretmisti. Tabi o zamanlar, sakizlarin bir parlak bir mat kagitlari vardi, bugunku gibi draje degillerdi (tukurmek istedigimizde bize fellik fellik fis aratmazlardi!). O kadar cok sevmistim ki, kafam bir seye takildiginda, canim sıkıldığında ya da oylesine eglenmek icin; cebimde biriktirdigim kagitlari cikarir, bir saga bir sola katlayip birbirine gecirirdim amacsizca. Hatta merak eden bir suru arkadasima da ogrettim nasil yapildigini ama hic bir zaman ikinci duzeye gecemedim, zincir yapmaktan ileri gidemedim. Sonuc elimde m'lerce uzayan bir serit oldu ve kaldi...



Gecen kis, New York MOMA'da gezerken bir de ne goreyim? Benim sakiz kagitlarindan once zincir yapmislar, daha sonra da onlari ustuste gecirip onlardan rengarenk gece cantalari... O zaman cok begendim cantalari ama nasil yapildigini bildigim icin, paraya kiyip da satin alamadim, aklimin bir kosesinde yer etmis bir sekilde dukkandan ayrildim. Ustunden zaman gecti ve bende unuttum derken, Newsweek/Stil'de bir yazi gordum.

Sabanci Universitesi Toplumsal Duyarlilik Projeleri kapsaminda Tara Hopkins onderliginde çöp(m)adam isimli yeni bir proje gelistirilmis ve basarili bir sekilde hayata gecirilmis. Proje, eninde sonunda cope atilmaya mahkum rengarenk ambalaj kagitlarini kullanarak canta tasarlamayi ve bunu hayatlari boyunca hic kendi paralarini kazanmamis ev hanimlarina ogretip yaptirarak firsat yaratmayi kapsiyormus. T. Hopkins bu teknigi Meksika'da ogrenmis, ve simdiden Ayvalik, Istanbul ve Diyarbakir'da kurulan atolyelerdeki kadinlara bu isi ogreterek onlari is yasamina kazandirmayi basarmis. Unilever Turkiye'nin tasarim degisikligi nedeniyle kullanilmayan atik ambalajlarini geri donusturerek hem cevreye duyarli, hem de ihtiyac sahibi kadinlara destek olarak topluma duyarli bir proje yaratilmis. Sonuc olarakta, Istinye Park Boyner magazasinda satisa sunulan şık cantalarda cabasi!

Kabul ediyorum, geri donusturulen objelerden yaratilan tasarim urunlerine zaafim var. Gunluk hayatta kullanirken ne kadar estetik oldugunu farkina varmadigimiz ve eskiyince cope attigimiz butun bu urunleri bir anda kendi kullanimi disinda (hatta oldukca alakasiz sekilde!) gormek ve kullanmak cok hosuma gidiyor. Genelde bunlarin hepsi bana "ben bunu neden dusunemedim" ya da "cok zekice" dedirtiyor. Sonuc olarak eski fermuarlardan yapilmis bir bros ya da tir brandasinda yapilmis bir canta, ucak kemerinden yapilmis bir canta askisi bana oldukca cekici geliyor. Bazen insanlar, mesela annem;) benim deli oldugumu dusunuyor, babam buyukannesinin "eskiye ragbet olsaydi bit pazarina nur yagardi" lafini hatirlatiyor. Ama ben biliyorum ki, yalniz degilim;) Sadece geri donusum malzemelerinden urun yaratan markalar bile var, Secco gibi. Degisik bir suru marka var ama adlari ne olursa olsun, amaclari hep ayni. Dogru kaynaklari kullanarak yeni atiklar yaratmamak ve anlamli/eglenceli urunler ortaya cikarmak.