6. Belediye Dairesi

Her gecen gun duzenlenen sokaklari, restore edilen eski binalariyla daha da guzellesen Galata ve Pera bolgelerinde, esas olarak ilk duzenlenemelerin ne zaman yapildigini merak ederken, metronun yeni Sishane cikisindan cikmam sayesinde 6. Belediye Dairesi ile tanistim. Daha onceden onlarca kere burdan gecmeme ragmen, maalesef burasi hakkinda bilgilenmem ancak bugunlerde olabildi.

*Basindan beri gerek fiziksel, gerekse de sosyal yapilariyla Bati Avrupa kentlerine benzeyen Galata ve Pera bolgeleri, 19. yuzyilin ikinci yarisina gelindiginde hala duzenli bir belediye orgutune sahip degildir. ... 1856'da olusturulan Intizam-i Sehir Komisyonu'nun iki yil sureyle gerceklestirdigi calismalar sonrasi yazilan rapor, kentin istenilen duzeyde bir yerlesme olabilmesi icin yapilmasi gerekenleri icermekteydi. Kent ondort belediye dairesine ayrilmakta ve Beyoglu-Galata'yi iceren VI. Daire'nin ilk asamada bu calismalara ornek olmasi dusunulmekteydi. ... Bu secimde, Galata ve Beyoglu'ndaki yapilarin sayisal olarak fazlaligi ve degerliligi, sahiblerinin bu tur uygulamalari yabanci ulkelerde daha onceden gormus olmalari ve onemini bilmelerinin etkin oldugu vurgulanarak "Bu ornegin basarisi, digerleri icin oncu olacaktir." denilmekteydi.

Kitapta daha sonra belediyenin elini hangi konulara attigindan falan bahsediliyor ve bunlari gercekten cok enteresan buldugumu soylemeliyim. Sokak ve kaldirimlarin olusturulmasindan, duzenlenip, temizlenmesine, sokaklarin aydinlatilmasindan (ki ne kadar onemli oldugunu bugun ne kadar dusunsek anlamamiz mumkun degil sanirim. Bu uygulama oncesinde *1854 yilinda yonetim tarafindan yayinlanan bir duyuruda, bolge sakinlerinin gun batimindan sonra lambasiz dolasmasinin yasak oldugu, aksam saat alti-yediden sonra Galata ve Pera'da dolasilmamasi, ancak zorunlu hallerde bu saat disinda sokaga cikildiginda, en yakin noktadan bir polis ya da asker alinarak onun esliginde gidilecek yere gidilmesi bildirilmis ve kosullara uymayanlarin hapse atilacagi duyuruldugunu soylesem isin ciddiyeti anlasilir saniyorum) isimlendirilmesine bir cok dise dokunur isle ugrasmislar.

Cok basarili buldugum Beyoglu Belediyesi'nin web sitesinden de su bilgileri ogrendim.

**6. Belediye Dairesi, ilk iş olarak Beyoğlu ve Galata'nın kadastro haritaları çizildi. Taksim ve Tepebaşı'nda umumi bahçeler yapıldı. Bir hastane kuruldu ve sokakların gazyağıyla çalışan fenerlerle aydınlatılması, ilk kez Cadde-i Kebir'de (İstiklal Caddesi) başlatıldı.

1859'daki nizamname ile sokakların temizliği ihaleye verildi. Sokaklar 3 sınıfa ayrıldı. 1. sınıf sokaklar hergün, hatta yazın günde iki kez, 3. sınıf olanlar haftada bir kez süpürülüyordu. Bahsedilen hizmetler Beyoğlu'nun batılılaşan elit kesimi için geçerliydi. Diğer kısımlar özellikle Kasımpaşa, Pangaltı gibi bölgeler ne temizlik, ne de imar konusunda hiçbir fayda görmediler.

20 Nisan 1924'te Beyoğlu Belediyesi kuruldu. Cumhuriyetin ilk yıllarında Beşiktaş, Şişli, Kemerburgaz'ı da kapsayan Beyoğlu, 1930'da Beşiktaş'ın ayrılması, 1936'da Kemerburgaz'ın Eyüp'e bağlanması, 1954'de Şişli ilçesinin kurulmasıyla bugünkü haline zemin oluşturuldu.

1970'de mahallelere ayrıldı. 1984'e kadar İstanbul Belediyesi'ne bağlı şube olarak şube müdürlerince yönetilen Beyoğlu, 1984'de Büyükşehir ve İlçe Belediyeleri için çıkartılan "Yerel Yönetimler Kanunu" çerçevesinde yeniden yapılanarak 45 mahalleyi kapsayan "Beyoğlu Belediyesi" mevcut statüsünü almıştır.

Yani 6. Belediye Dairesi ilk, oncu belediye girisimi olma ozelliginde bir girim olmus zamaninda. Istiklal Caddesinde gezinen belediye araclarinin ustundeki logoyu farketmem ile ortaya cikan merakim, belediyenin cadde ustundeki yerinin caminda farketttigim dokunmatik sistem ile iyice kabarmisti. Cunku bu sistemin, 4-5 sene once Sabanci Universitesi'nde aldigim VA210 Multimedya'ya Giris dersi icin hazirladigim final projesinin daha gelismis bir versiyonu (fragmanini izleyip, seanslarini gorebildigimiz sinema, etkinlik, eczane, ne nerede?, haberler gibi gibi..) oldugunu soylesem yalan soylemis olmam saniyorum ama sistemi gorunce icim ciz etmedi desem, yalan olur.





*19. Yuzyilin Ikinci Yarisinda Galata ve Pera, 1998, Nur Akin
**Beyoglu Belediyesi